I am fully persuaded that the pure soul, the restless spirit, the hard work inside out and the high sensitivity are some of the bold characteristics that have the power to influence other people in an unexpected good way. Konstantinο's Sfetsas play evoked me feelings and thoughts that made me wanna see through his inner world. A world that as you could find out from the below interview hides life treasures.
E. Alexaki: You began to practice cello at the age of
five. Did you have at this age the concentration, the structure, the passion, as
well as the patience to learn such a challenging instrument? If yes, do you
believe that such characteristics are innate and are connected with your whole
being?
K. Sfetsas: Looking back and reflecting on things, I think that, at the age of five, I had neither the structure, nor the concentration, nor the patience. What I realize I had – which, in its way, gave rise to all of the above – was the passion and fervour for what I listened to sound beautiful and correct. I tried hard to concentrate and develop my patience, which was a real struggle for me as, being a child, I wanted quick results and refused to accept that things happen in their own time and way. In the end, my innate characteristic was my passion for results. That’s what gave shape to all the other qualities (patience, concentration) and structured a character as a whole, showing me the way and the method to reach the point where a roughly formed idea could start coming true.
E. Alexaki: Your parents also have an artistic background. Do you believe that this circumstance helped you find and/or empower your inner artistic strength? Have you thought of or imagined yourself following a different professional path?
E. Αlexaki: Let’s say
that the cello symbolizes “life”. Do you find similarities between them? Do you
believe that the practice of cello has also helped you build your values and
attributes/attitudes in life? If yes, in what way?
K. Sfetsas: In this question, I would be tempted to remove the
word “symbolizes”. I will leave it, though, as is. First and foremost, let me
talk in terms of method. The effort it takes for a performer to execute a piece
of music matches and resembles the effort it takes for him/her to achieve
almost anything in life. Knowing the stages that you must go through in order
to succeed in music, you know how to apply them as well on other aspects of
life. If you have learned the way in one thing, you have learned it in everything.
The relevance between cello and life, and, life and cello is endless. It is a great tool that can open the way and guide you through
everyday life, by giving shape to a distinct reality seen from a distinct
perspective. It changes your point of view. It allows you to assess the
importance of things, like that of an eternal melody, which has nothing in
excess. In cello, you get rid of weight in order to get to the desired result.
You get rid of things in order to get to the essence of things, without losing
the poetry. The same goes for life.
E. Alexaki: The cello gives me a sense
of a contradictory harmony. On the one hand, the dynamics of its size, on the
other, the sensitivity of its sound. What would you advise someone who would like to learn cello?
K. Sfetsas.: Having started to practice cello ever since I was five, I went through all sizes, from 1/4 to 4/4. I felt we were growing up together – I did and so did it. Maybe that’s why I had never thought that its size might come in contrast with its timbre. I don’t know if I could give an advice to someone who would like to learn cello, apart from giving him/her the framework. Music cannot be set apart from the rest of the arts. One must discover the connections among the arts and then with life as such. The cello is just the means and so are the notes. If the connection with the whole is missing, then these prove to be lifeless and pretentious. Mostly the case nowadays. One must find the connections of his/her practice with the great and the eternal in order to be able to get detached from the notes and engage with the arts in total. The cello and the notes are like a screw in the machine of existence that has been functioning ever since nature and man have existed and will continue to function while these two continue to exist, and, possibly afterwards. If one gets to apprehend this, then he/she can discover the rest on his/her own. It is this apprehension that is difficult to shape. The method can be learned if the apprehension is aware of things and sheds light on them.
E. Alexaki: I believe that the cello isn’t so widely known among other instruments that young people choose to learn. I also believe that such “solitary” beings have hidden treasures that are revealed only to those who have the gift to discover them. Have you ever felt more isolated, but, at the same time grateful for being able to explore new dynamics through challenging paths both in music and life?
K. Sfetsas: Engaging with true art by default involves isolation and meditation. One must definitely acquire these qualities in order to be able to move more profoundly. You gather information from everyday life and, the stimuli you get, you filter them, you transfigure them in isolation in order to incorporate yourself, your experiences and your comments into them. A very arduous and solitary process, yet sentimentally rewarding as it gives you the pleasure of leaving your mark on things, occasions and Time. Only grateful can one feel as all this solitary course eventually involves, in its way, a group of people who, although they are not artists themselves, have the desire to absorb something different that keeps the true side of oneself alive. By acting in a solitary way, you are sharing paths on a group level, thus, honouring what sets us apart as a species. For me, this is a choice that has been and continues to be the only way. It is a sort of an existential contract, to use a term that sounds more familiar in the jolly period we are living, where everything is described in economic terms and evaluated in terms of profit and loss. It is just, though, that this contract has to do with human existence as such.
E. Alexaki: What boosts your serotonin in everyday life?
K. Sfetsas: Putting aside music, the cello and all forms of art (literature, philosophy, dance, visual arts, theatre, cinema), my engagement with water sports and mountain activities gives me the pleasure of a true contact with nature. Running, swimming, kitesurfing, cycling, hiking, skiing, to name a few, occupy part of my daily life on a regular basis, put things in perspective, satisfy the body and entertain in their own unique way. Because, after all, we are a piece of nature, whose beauty our spirit is simply trying to imitate. It usually fails; still, the effort for such a great and noble cause is worthwhile.
E. Αλεξάκη: Ξεκίνησες να μαθαίνεις τσέλο όταν ήσουν 5 ετών. Σε αυτή την ηλικία είχες τη συγκέντρωση, την οργάνωση, το πάθος καθώς και την υπομονή να μάθεις ένα τόσο απαιτητικό μουσικό όργανο; Αν ναι, πιστεύεις ότι τέτοια χαρακτηριστικά είναι έμφυτα και συνδέονται με την οντότητα του καθενός;
δεν είχα ούτε τη δομή τούτε τη συγκέντρωση ούτε την υπομονή. Αυτό που διαπιστώνω ότι είχα,
το οποίο με τον τρόπο του γέννησε όλα τα παραπάνω, ήταν το πάθος και την ένταση αυτό που άκουγα
να είναι όμορφο και σωστό. Προσπαθούσα πολύ να συγκεντρωθώ και να καλλιεργήσω την υπομονή,
πράγμα που με ταλαιπωρούσε, γιατί σαν παιδί ήθελα γρήγορο αποτέλεσμα, μια και αρνούμουν να δεχτώ
ότι τα πράγματα συντελούνται στον δικό τους Χρόνο και με τον δικό τους Τρόπο.
Τελικά αυτό που ήταν έμφυτο στον χαρακτήρα μου ήταν το πάθος για το αποτέλεσμα.
Αυτό έχτισε όλες τις άλλες ποιότητες (υπομονή, συγκέντρωση) και δόμησε έναν συνολικό χαρακτήρα,
δείχνοντας μου τον τρόπο και τη μέθοδο για να φτάνω στο σημείο όπου η σχηματισμένη ιδέα άρχιζε να γίνεται πραγματικότητα.
Ε. Αλεξάκη Οι γονείς σου είναι επίσης καλλιτέχνες.
Πιστεύεις ότι αυτή η συγκυρία σε βοήθησε να βρεις ή και να ενδυναμώσεις την
εσωτερική καλλιτεχνική σου φύση/δύναμη; Έχει σκεφτεί/φανταστεί τον εαυτό σου να
ακολουθεί ένα διαφορετικό επαγγελματικό μονοπάτι.
Κ. Σφέτσας: Το να έχει κανείς γονείς καλλιτέχνες έχει και πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα όπως σχεδόν καθετί. Φυσικά μπορείς να ωφεληθείς και να κάνεις γρήγορα βήματα σ έναν δρόμο που κάποιος έχει περπατήσει πριν από σένα. Όπως και να πάρεις στοιχεία που θα ενισχύσουν και θα δομήσουν την καλλιτεχνική σου προσωπικότητα. Με τον ίδιο τρόπο όμως κινδυνεύεις να βρεθείς εγκλωβισμένος σε μοντέλα και επιλογές άλλων, που μπορεί να οδηγήσουν σε αδιέξοδες καταστάσεις. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα παιδιών που ενώ είχαν ταλέντο εντούτοις δεν άντεξαν κάτω απ΄το βάρος μιας ισχυρής γονεικής προσωπικότητας. Οταν το επάγγελμα είναι κοινό, η προσπάθεια να διαχωρίσεις την προσωπικότητα σου είναι ακόμα πιο δύσκολη. Το να επιλέξεις ένα διαφορετικό επάγγελμα πολλές φορές φαντάζει μονόδρομος. Αρκετές φορές απλά και μόνο για να διαφοροποιηθείς. Θέλει επιμονή να σχηματιστείς, να διαχωριστείς, να ξεχωρίσεις, ώστε να αναπτύξεις τη δική σου καλλιτεχνική προσωπικότητα. Υπήρξαν στάδια που σκέφτηκα να κάνω κάτι άλλο ως επάγγελμα - η αρχιτεκτονική ήταν πάντα κάτι που με γοήτευε. Η σκέψη όμως έσκαγε πριν καν γίνει σαπουνόφουσκα. Πιθανώς με την πάροδο του χρόνου να απέκτησα μεγαλύτερη ικανότητα να λύνω κόμπους και να μένω,παρά ίσως να τους παρακάμπτω. Σταδιακά, κράτησα όλα τα στοιχεία που με βοήθησαν από το οικογενειακό μου καλλιτεχνικό περιβάλλον ,που σαφώς υπερτερούσαν, βλέποντας το πια από απόσταση, βάζοντας στην άκρη ότι θα μπορούσε να λειτουργήσει αρνητικά στην εξέλιξη μου. Σαν συμπέρασμα θα έλεγα ότι είναι συγκριτικό πλεονέκτημα το να μεγαλώνεις σε μια οικογένεια καλλιτεχνών αλλά δεν είναι δωρεάν. Χρειάζεται και αυτό τις μάχες του.
E. Αλεξάκη: Ας συμβολίσουμε το τσέλο με τη ζωή. Βρίσκεις ομοιότητες μεταξύ τους; Πιστεύεις
ότι η εξάσκηση με το τσέλο σε έχει βοηθήσεις να χτίσεις αξίες και συγκεκριμένα
στοιχεία συμπεριφοράς στη ζωή σου. Αν ναι, με ποιόν τρόπο;
Κ. Σφέτσας: Μια ερώτηση στην οποία θα έμπαινα στον πειρασμό να βγάλω την λέξη ας συμβολίσουμε. Την αφήνουμε όμως ως έχει. Ας μιλήσω αρχικά και πριν από όλα σε επίπεδο μεθόδου. Η προσπάθεια που χρειάζεται να καταβάλλει ένας εκτελεστής για να ανεβάσει ένα μουσικό έργο αναλογεί και προσομοιάζει με την προσπάθεια που χρειάζεται να κάνει στη ζωή του για να επιτύχει σχεδόν το καθετί. Γνωρίζοντας ποια είναι τα στάδια που πρέπει να διανύσεις για να πετύχεις στη μουσική, γνωρίζεις πως να τα εφαρμόσεις και σε διαφορετικούς τομείς της ζωής. Έχοντας μάθει τον τρόπο σε ένα , τον έχεις μάθει για όλα. Οι συνάφειες είναι αμέτρητες. Και από το τσέλο προς τη ζωή και από την ζωή προς το τσελο. Ενα σούπερ όπλο που σε κατευθύνει και σε καθοδηγεί στην καθημερινότητα της ζωής, δημιουργώντας μια νέα πραγματικότητα ειδωμένη μέσα από ένα άλλο πρίσμα. Αλλάζει τη θέαση. Αξιολογείς τι είναι σημαντικό, όπως μια αθάνατη μελωδία, που δεν περικλείει τίποτα περιττό. Στο τσέλο αφαιρείς βάρος για να φτάσεις στο αποτέλεσμα που ζητάς. Αφαιρείς για να φτάσεις στην ουσία χωρίς να χάσεις την ποίηση. Έτσι και στην ζωή.
E. Aλεξάκη: Το τσέλο μου μεταφέρει μια αντιφατική αρμονία. Από τη μια η δυναμική που βγάζει το μέγεθος του «σώματός» του και από την άλλη η λεπτότητα και η ευαισθησία του ήχου του. Τί θα συμβούλευες κάποιον που θα ήθελε να μάθει να παίζει τσέλο;
Κ. Σφέτσας: Έχοντας ξεκινήσει
από τα πέντε μου χρόνια το τσέλο, άλλαξα όλα τα μεγέθη από 1/4 μέχρι 4/4 .Ένιωθα
ότι μεγαλώναμε μαζί, όπως και εγώ, έτσι και αυτό. Μάλλον γι αυτό δεν είχα λοιπόν
ποτέ σκεφτεί, ότι το μέγεθος του μπορεί να έρχεται σε αντίθεση με το ηχόχρωμα του.
Δεν ξέρω εάν θα μπορούσα να δώσω κάποια συμβουλή σε αυτόν που θα ήθελε να μάθει
τσέλο, εκτός ίσως από το να δείξω το κάδρο. Η μουσική δεν είναι κάτι ξέχωρο από
τις άλλες τέχνες και θα πρέπει να ανακαλύψει τις συνδέσεις των τεχνών μεταξύ
τους και στη συνέχεια με την ίδια τη ζωή. Το τσέλο είναι το μέσον, οι νότες
επίσης. Αν λείπει η σύνδεση με το όλον, παραμένουν νεκρά και ψεύτικα. Όπως κατά
κανόνα συμβαίνει στις μέρες μας. Πρέπει κάποιος να βρει τις συνδέσεις αυτού που
κάνει με τα μεγαλύτερα και τα αθάνατα για να μπορέσει να φύγει από τις νότες και να ασχοληθεί με τις τέχνες
γενικότερα. Το τσέλο και οι νότες είναι μια βίδα από το μηχάνημα της ύπαρξης
που δουλεύει από τότε που υπήρξε η φύση και ο άνθρωπος και θα συνεχίζει να
δουλεύει για όσο αυτά τα δύο υπάρχουν ακόμα και ίσως και μετά. Αν κάποιος
αντιληφθεί αυτό, τα υπόλοιπα θα τα ανακαλύψει μόνος του. Η διαμόρφωση της
αντίληψης είναι το δύσκολο. Η μέθοδος μαθαίνεται όταν η αντίληψη γνωρίζει και φωτίζει.
E. Aλεξάκη: Πιστεύω ότι το τσέλο δεν είναι τοσο ευρέως γνωστό συγκριτικά με άλλα μουσικά
όργανα, που οι νέοι επιλέγουν να διδαχθούν. Επίσης πιστεύω ότι τέτοια
«μοναχικά» όντα κρύβουν θησαυρούς που αποκαλύπτονται μόνο σε εκείνους που έχουν
το χάρισμα να τους ανακαλύψουν. Έχεις νιώσει ποτέ απομονωμένος/μόνος και την ίδια
στιγμή ευγνώμων που ήσουν σε θέση να εξερευνήσεις νέες δυναμικές, μέσα από προκλητικά
μονοπάτια, τόσο στη μουσική όσο και στη ζωή;
Κ. Σφέτσας: Εξ ορισμού η ενασχόληση με την αληθινή τέχνη προϋποθέτει απομόνωση και διαλογισμό. Σίγουρα κάποιος πρέπει να αποκτήσει αυτές τις ποιότητες για να μπορέσει να εισχωρήσει βαθύτερα. Συλλέγεις πληροφορίες από την καθημερινότητα και τα ερεθίσματα που λαμβάνεις, τα διυλίζεις, τα μετουσιώνεις απομονωμένος, ώστε να βάλεις τον εαυτό σου, τα βιώματα σου και τα σχόλια σου μέσα σε αυτά. Μια επίπονη και μοναχική διαδικασία που φυσικά σε ανταμείβει ψυχικά, δίνοντας σου την ευχαρίστηση ότι έχεις βάλει μια πολύ προσωπική σφραγίδα στα πράγματα, στις καταστάσεις και στο Χρόνο. Μόνο ευγνώμων μπορεί κάποιος να είναι, όταν όλη αυτή η μοναχική πορεία τελικά αφορά με τον τρόπο της ένα σύνολο ανθρώπων, που μολονότι δεν είναι οι ίδιοι καλλιτέχνες, εντούτοις έχουν την επιθυμία να απορροφήσουν κάτι διαφορετικό, το οποίο κρατά ζωντανή την αληθινή πλευρά του εαυτού. Δρώντας μοναχικά μοιράζεσαι δρόμους που αφορούν συλλογικά και τιμάς αυτό που μας ξεχωρίζει σαν είδος. Για μένα ήταν, είναι και θα παραμένει μονόδρομος αυτή η επιλογή. Είναι ενός είδους υπαρξιακό συμβόλαιο, για να χρησιμοποιήσω μια ορολογία που ακούγεται πιο οικεία στην ευτυχισμένη εποχή μας, όπου όλα περιγράφονται με οικονομικούς όρους και αποτιμούνται σε κέρδος και ζημία. Μόνο που εδώ το συμβόλαιο αφορά την ίδια την ανθρώπινη ύπαρξη.
E. Aλεξάκη: Τι ανεβάζει τη σεροτονίνη σου στη καθημερινότητά σου;
Κ. Σφέτσας: Φεύγοντας από τη
μουσική, το τσέλο και τις τέχνες σε κάθε μορφή (λογοτεχνία, φιλοσοφία, χορός,
εικαστικά, θέατρο, σινεμά), η ενασχόληση μου με αθλητικές δραστηριότητες σε
θάλασσα και βουνό δίνουν την ευχαρίστηση της αληθινής επαφής με τη φύση.
Τρέξιμο, κολύμπι, kitesurf, ποδηλασία, ορειβασία,σκι
για να αναφέρω μερικές, καταλαμβάνουν σταθερά μέρος της καθημερινότητας μου ,
βάζουν τα πράγματα στην αληθινή τους διάσταση, και ευχαριστούν το σώμα και ψυχαγωγούν με τον δικό τους μοναδικό
τρόπο. Γιατί είμαστε τελικά ένα κομμάτι της φύσης, την ομορφιά της οποίας, το
πνεύμα μας απλά προσπαθεί να μιμηθεί.
Συνήθως αποτυγχάνει. Αλλά μια προσπάθεια για ένα τόσο μεγάλο και ευγενή
σκοπό αξίζει τον κόπο.